Roślinność
gleb galmanowych
i jej znaczenie
dla zachowania różnorodności
biotycznej i krajobrazowej
terenów pogórniczych
Wydarzenia
Od początku trwania projektu dokumentujemy najważniejsze etapy pracy. Zaglądaj tutaj, jeśli ciekawią Cię nasze postępy
31 maja 2011
Konferencje naukowe
Braliśmy udział w międzynarodowej konferencji naukowej poświęconej mikroorganizmom glebowym (Ecology of Soil Microorganisms 2011; 27 marca - 1 maja, Praga) oraz konferencji na temat rekultywacji i rewitalizacji terenów zdegradowanych (26-29 kwietnia, Jurata). Obecni byliśmy też na międzynarodowej konferencji "Planta Europa" (23-27 maja, Kraków). W najbliższym czasie wybieramy się do Portugalii (Coimbra), gdzie w dniach 12-16 czerwca odbędzie się międzynarodowa konferecja dotycząca ekologii terenów skażonych metalami ciężkimi "Serpentine Ecology 2011".
30 kwietnia 2011
KONIEC
Projekt zakończył się. Wyniki prac, których podsumowanie miało miejsce 22 marca podczas spotkania wykonawców, zachęcają do kontynuacji badań w ORR. Zatem do zobaczenia w terenie!
2 grudnia 2011
Ektomikoryza sosny
Zakończyliśmy badania obfitości i różnorodności ektomikoryz sosny.
16-18 listopada 2010
39. Warsztaty Białowieskie
W trakcie warsztatów zaprezentowaliśmy referat poświęcony wykorzystaniu metod statystycznych w badaniach geobotanicznych zilustrowany przykładami zaczerpniętymi z terenu ORR.
10 listopada 2010
Mapowanie roślinności ORR
Opracowaliśmy klasyfikację pokrycia terenu ORR, którą wykorzystaliśmy do przygotowania map typów roślinności.
28-29 października 2010
Konferencja popularnonaukowa w Bolesławiu
Podczas konferencji zaprezentowano wiele referatów popularnonaukowych na temat wpływu działalności górniczej na przyrodę i środowisko człowieka. Dla gości przygotowano kalendarze i broszury przybliżające walory przyrodnicze ORR. Rozstrzygnięto też konkurs fotograficzny zorganizowany dla młodzieży szkolnej.
20-24 września 2010
EcoChange summer school 2010
We wrześniu w szwajcarskim instytucie badawczym WSL (Swiss Federal Institute for Forest, Snow and Landscape Research) odbył się kurs "Predictive Habitat Suitability Modelling" w ramach letniej szkoły organizowanej przez EcoChange, w którym brał udział jeden z wykonawców projektu.
19-23 września 2010
15 Konferencja ICHMET
Podczas 15-ej Międzynarodowej Konferencji "Metale ciężkie w środowisku" (ICHMET) zaprezentowaliśmy 2 postery.
6-12 września 2010
55 Zjazd PTB
Braliśmy udział w 55 Zjeździe Polskiego Towarzystwa Botanicznego "Planta in vivo, in vitro et in silico". Zaprezentowaliśmy 2 referaty i 7 posterów.
23-27 sierpnia 2010
Zbiór mrówek
Z powierzchni nieleśnych (muraw i odłogów) zebraliśmy po kilkaset osobników mrówek do oceny rozmiaru i kształtu ciała. Spodziewamy się znaleźć różnice w stopniu asymetrii pomiędzy stanowiskami mniej i bardziej zanieczyszczonymi.
8 lipca 2010
Badania składu gatunkowego wazonkowców
Zakończyliśmy zbiór prób, w których określać będziemy zagęszczenie wazonkowców (powtórzenie) oraz ich skład gatunkowy (po raz pierwszy) na poletkach badawczych. Przy okazji zebraliśmy próby do oznaczenia wilgotności gleby.
30 czerwca 2010
Dokumentacja fotograficzna terenu badań
Od maja gromadzimy dokumentację fotograficzną o występujących w terenie badań zbiorowiskach roślinnych oraz cennych i ciekawych gatunkach roślin, porostów i grzybów. Materiał ten będzie prezentowany na wystawie fotograficznej, która odbędzie się w Bolesławiu w październiku 2010.
30 czerwca 2010
Dokumentacja kartograficzna terenu badań
Zakupiliśmy aktualne (wykonane w 2009 roku) zdjęcia lotnicze obszaru badań, które znacznie ułatwią nam przygotowanie map zbiorowisk roślinnych i użytkowania terenu.
29 czerwca 2010
Dziewiąte spotkanie wykonawców
Spotkanie było poświęcone w całości planowniu jesiennej sesji popularnonaukowej, która ma się odbyć w Bolesławiu. Jej celem jest zapoznanie lokalnej społeczności i władz gminnych z wynikami badań prowadzonych w ORR.
23-27 maja 2010
Konferencja SETAC
Na konferencji SETAC, która odbyła się tego roku w Sewilli (Hiszpania), prezentowaliśmy wyniki badań w formie posterów.
4 maja 2010
Ostatni etap prac terenowych
Rozpoczęliśmy ostatni sezon prac terenowych. Pozostało już niewiele do zrobienia - uzupełniające badania florystyczne i kartowanie zbiorowisk roślinnych dla niewielkiego fragmentu ORR.
30 marca 2010
Ósme spotkanie wykonawców
Na spotkaniu omawialiśmy wyniki badań dotyczące występowania gatunków porostów i grzybów oraz aktywności mikroorganizmów glebowych na stałych powierzchniach w ORR.
23 lutego 2010
Porosty
Zakończyliśmy oznaczać porosty zebrane z poletek badawczych. Posiadamy pełny zestaw danych o występowaniu na 441 poletkach gatunków porostów, mchów i roślin naczyniowych.
12 lutego 2010
Różnorodność funkcjonalna grzybów
Zakończyliśmy badania aktywności mikrobiologicznej gleby. Ostatnim etapem było określenie funkcjonalnej różnorodności grzybów przy użyciu płytek Biolog.
4 grudnia 2009
Siódme spotkanie wykonawców
Do końca listopada zakończyliśmy analizy chemiczne próbek gleby. Uzyskane dane posłużyły w analizach statystycznych do wyjaśnienia rozmieszczenia roślin, mikroorganizmów i mezofauny glebowej. Wyniki zaprezentowaliśmy na spotkaniu wykonawców.
30 listopada 2009
Baza publikacji
Założyliśmy elektroniczną bazę publikacji dotyczących badań o tematyce przyrodniczej prowadzonych w rejonie Olkusza.
22 października 2009
Ostatnie prace terenowe w bieżącym sezonie
W październiku zakończyliśmy pomiary temperatury na powierzchniach badawczych oraz zbiór mchów i porostów z poletek badawczych. Zakończyliśmy kartowanie typów roślinności dla większej części terenu badań. W tym czasie dokonaliśmy też ponownego spisu gatunków grzybów wielkoowocnikowych na powierzchniach leśnych.
29 września 2009
Szóste spotkanie wykonawców
Spotkanie miało charakter organizacyjny.
28 września 2009
Aktywność biologiczna gleby
Od sierpnia do końca września była prowadzona ekstrakcja wazonkowców z prób glebowych. Oszacowaliśmy ich średnie zagęszczenie na powierzchniach badawczych. Określiliśmy też różnorodność funkcjonalną bakterii przy użyciu tzw. płytek Biolog.
31 lipca 2009
Badania parametrów mikrobiologicznych gleby
W czerwcu rozpoczęliśmy prace laboratoryjne zmierzające do określenia w glebie tempa respiracji i biomasy mikroorganizmów oraz różnorodności funkcjonalnej bakterii. Dwa pierwsze parametry zostały już oszacowane dla wszystkich powierzchni badawczych.
7 lipca 2009
Zagęszczenie mezofauny glebowej i dynamika temperatury przy powierzchni gruntu
W pierwszym tygodniu lipca zebraliśmy próby gleby, w celu oszacowania zagęszczenia wazonkowców. Na powierzchniach badawczych rozmieściliśmy także rejestratory temperatury z zamiarem poznania wahań temperatury przy powierzchni gruntu w miesiącach letnich w różnych typach siedliska.
30 czerwca 2009
Zbiór prób gleby
W dniach pomiędzy 17 a 30 czerwca zbieraliśmy próby gleby do oznaczeń parametrów fizykochemicznych z pozostałych poletek badawczych - nie uwzględnionych w zbiorze prowadzonym w maju.
29 czerwca 2009
Piąte spotkanie wykonawców
Na spotkaniu (29 czerwca) prezentowane były między innymi prace licencjackie wykonane w ramach projektu.
12 czerwca 2009
Spis roślin naczyniowych
Z dniem 12 czerwca zakończyliśmy spisy roślin naczyniowych na dodatkowych powierzchniach badawczych, tym samym skompletowaliśmy dane dla wszystkich 441 poletek.
30 maja 2009
Konferencja o murawach kserotermicznych
Braliśmy udział w konferencji "Murawy kserotermiczne regionu kujawsko-pomorskiego - stan zachowania, ochrona i perspektywy", która odbyła się 28-30 maja w Bydgoszczy. Zaprezentowaliśmy referat i poster.
22 maja 2009
Zbiór prób gleby
W dniach 18-22 maja gościliśmy u siebie prof. Rolfa Vogta (Uniwersytet w Oslo). Wspólnie zdołaliśmy w krótkim czasie opisać profile glebowe wszystkich powierzchni badawczych oraz zebrać próby gleby do oznaczenia jej parametrów fizykochemicznych i aktywności mikrobiologicznej.
13 maja 2009
Sezon prac terenowych rozpoczęty
Wznowiliśmy badania nad rozmieszczeniem gatunków oraz kartowanie typów roślinności w Olkuskim Regionie Rudnym. W następnej kolejności przystępujemy do prac zaplanowanych na stałych powierzchniach badawczych.
28 kwietnia 2009
Nowe powierzchnie badawcze
Założyliśmy 6 nowych powierzchni badawczych. W tej chwili ich całkowita (i ostateczna) liczba wynosi 49, co daje 441 poletek.
22-25 kwietnia 2009
Konferencja "Zgrożenia biotopów"
W kwietniu braliśmy udział w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Zagrożenia biotopów organizowanej przez Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Opolski, poświęconej problemom trwałego użytkowania zasobów przyrodniczych. Na konferencji zaprezentowaliśmy referat i kilka posterów.
16 kwietnia 2009
Wiosenny rekonesans
W trakcie pierwszego po zimie wyjazdu terenowego sprawdzaliśmy stan oznaczeń poletek oraz poszukiwaliśmy miejsc odpowiednich do założenia kilku dodatkowych powierzchni badawczych.
26 marca 2009
Czwarte spotkanie wykonawców
Podsumowaliśmy prace wykonane w 4 kwartale projektu. Zaprezentowane zostały między innymi wyniki spisu gatunków mchów na poletkach, sprawozdanie z wyjazdu do Oslo (patrz niżej) oraz dyskutowane były metody zbioru prób gleby w zbliżającym się sezonie.
10-20 marca 2009
Wizyta na Uniwersytecie w Oslo
W marcu odwiedziliśmy Uniwersytet w Oslo (partner w projekcie), gdzie braliśmy udział w intensywnym, 9-dniowym kursie analizy gradientowej.
27 stycznia 2009
Oznacznie gatunków
Zima to dobry czas na dokończenie prac rozpoczętych w sezonie wegetacyjnym. Zebrane latem i jesienią okazy roślin, porostów i grzybów, które nie zostały w terenie zidentyfikowane, są obecnie oznaczane do gatunku.
15 stycznia 2009
Prelekcja dla Polskiego Towarzystwa Botanicznego
Przygotowaliśmy referat poświęcony badaniom prowadzonym w ramach projektu. Zaprezentowaliśmy go na forum Polskiego Towarzystwa Botanicznego dwukrotnie: 11 grudnia 2008 (Krakowski Oddział PTB) oraz 15 stycznia 2009 (Katowicki Oddział PTB).
16 grudnia 2008
Trzecie spotkanie wykonawców
Zakończyliśmy 3 kwartał prac nad projektem. Na spotkaniu omawialiśmy wyniki analiz statystycznych składu gatunkowego roślin określonego dla 387 poletek badawczych. Dyskutowane były też wyniki analiz dendrochronologicznych oraz omawiany był postęp prac przy realizacji pozostałych zadań (kartowanie typów użytkowania terenu, badania ektomikoryzy sosny). Niektóre referaty są dostępne w dziale Publikacje.
28 listopada 2008
Analiza danych (skład gatunkowy roślin)
Wykonaliśmy wstępne analizy statystyczne składu gatunkowego roślin (bez mchów i porostów) znalezionych na 387 poletkach (w obrębie 43 powierzchni badawczych). Zebrana w terenie informacja o typie podłoża i cechach profilu glebowego posłużyła do wyjaśnienia części zmienności. Analizowane były też dane dotyczące struktury drzewostanu na 20 powierzchniach leśnych.
26 listopada 2008
Badania dendrochronologiczne
Zakończyliśmy analizę dendrochronologiczną - pomierzyliśmy przyrosty roczne u 200 sosen (z 20 powierzchni).
7 listopada 2008
Koniec prac terenowych (w 2008 r.)
Podczas ostatnich w tym roku wyjazdów terenowych zakończyliśmy pomiary lokalizacji (GPS) powierzchni badawczych. Ponadto odsłoniliśmy i sfotografowaliśmy górną część profilu glebowego; pomoże nam to opracować sposób pobierania prób do badań właściwości fizykochemicznych gleby.
21 października 2008
Koniec terenowych badań florystycznych i mikologicznych (w 2008 r.)
Terenowe badania florystyczne prowadzone na 387 poletkach w tym sezonie wegetacyjnym zostały zakończone: w trzecim kwartale zebraliśmy dane na temat występowania na poletkach gatunków mchów i porostów. W październiku powtórzony został zbiór owocników grzybów kapeluszowych z 20 powierzchni leśnych. Dalsze prace - nad identyfikacją nieoznaczonych w terenie gatunków - będą prowadzone w laboratorium.
2 października 2008
Prace licencjackie i magisterskie
Współpracujący z nami (w ramach projektu) studenci mają możliwość uzyskania stopnia licencjata lub magistra. Pierwsze dwie prace poświęcone będą 1) dynamice roślinności murawowej zarastanego przez sosnę (Pinus sylvestris L.) użytku ekologicznego "Pleszczotka górska" oraz 2) inwentaryzacji i waloryzacji śladów dawnych robót górniczych na terenie ORR. Kolejne tematy czekają na chętnych - prosimy o kontakt.
30 września 2008
Drugie spotkanie wykonawców
Zakończyliśmy kolejny kwartał prac nad projektem. Za nami spora część wykonanych zadań - przede wszystkich w znacznej mierze zaawansowane badania florystyczne. Postęp prac i pierwsze wyniki omawialiśmy na 2. spotkaniu wykonawców.
25 września 2008
Aktywność fauny glebowej
Rozpoczęliśmy zbiór prób, z których wypłaszane będą wazonkowce. Zagęszczenie fauny wazonkowców będzie jednym ze wskaźników aktywności biologicznej gleby na poletkach. W tym roku prowadzimy jedynie badania pilotażowe, które pomogą opracować właściwy sposób pobierania prób.
4 września 2008
Mchy i porosty
Rozpoczęliśmy serię wyjazdów terenowych, których wynikiem będzie uzupełnienie listy gatunków roślin (znalezionych do tej pory na powierzchniach badawczych) o mchy i porosty.
28 sierpnia 2008
Badania dendrologiczne
Rozpoczęliśmy prace dendrologiczne na powierzchniach leśnych. Określamy parametry drzewostanu (wiek, rozmiary drzew itd.) oraz pobieramy rdzenie z pni drzew do badań dynamiki przyrostu sosny.
18 sierpnia 2008
Zbiór grzybów
Rozpoczęliśmy badania powierzchni leśnych pod kątem składu gatunkowego grzybów wielkoowocnikowych. Obecność niektórych grzybów wielkoowocnikowych może być wskaźnikiem obfitości i różnorodności ektomikoryzy sosny.
12-14 sierpnia 2008
Wizyta profesora Rolfa Vogta
W sierpniu gościliśmy u siebie profesora Rolfa Vogta z Uniwersytetu w Oslo, który jest w naszym projekcie ekspertem w dziedzinie analiz chemicznych gleby. Owocem tej wizyty są wstępne ustalenia odnośnie do sposobu pobierania i analizy prób glebowych. Podczas wyjazdu terenowego pobraliśmy próby z kilku powierzchni badawczych.
7 sierpnia 2008
Ostatnie spisy roślin naczyniowych na poletkach
Kończymy pierwszy etap badań botanicznych na poletkach. Dysponujemy już kompletem notatek, które teraz trzeba zamienić na wersję elektroniczną.
29 lipca 2008
Kartowanie typów roślinności
W ramach tworzenia mapy typów użytkowania terenu określone zostaną i skartowane główne typy pokrywy roślinnej w ORR. Rozpoczęliśmy pierwsze wyjazdy terenowe w celu poznania różnorodności zbiorowisk roślinnych.
23-24 lipca 2008
Wizyta profesora Wilfrieda Ernsta
Pod koniec lipca Zakład Ekologii gościł u siebie profesora Wilfrieda Ernsta (Vrije Universiteit, Amsterdam - Wolny Uniwersytet w Amsterdamie) - autorytet w dziedzinie badań flory terenów metalonośnych. Profesor Ernst zapoznał się z tematem naszego projektu podczas wycieczki po ORR.
9 lipca 2008
Kartowanie typów użytkowania terenu
Rozpoczęliśmy tworzenie mapy typów pokrycia terenu dla Olkuskiego Regionu Rudnego. Mapa ta powstaje w oparciu o ortofotomapy (w skali 1:5000) o dużej rozdzielczości oraz mapy topograficzne (w skali 1:10000). Będzie to jedna z głównych warstw tematycznych tworzonej bazy danych GIS. W tej chwili kartowana jest zabudowa (mieszkalna i przemysłowa).
7 lipca 2008
Pomiary GPS
Mierzymy pozycję powierzchni badawczych. Współrzędne geograficzne środka każdej powierzchni ustalamy z dokładnością submetrową. Pozwoli to na łatwe odszukiwanie w przyszłości miejsc, w których prowadzone były badania.
25 czerwca 2008
Spotkanie inauguracyjne wykonawców projektu
Uroczystą inaugurację projektu postanowiliśmy połączyć z pierwszym, po części organizacyjnym spotkaniem głównych wykonawców. W dwóch prezentacjach przedstawiliśmy charakterystykę projektu, cele naukowe, podsumowaliśmy dotychczas wykonane prace oraz dyskutowaliśmy nad sposobem realizacji zadań zaplanowanych na następny kwartał.
16 czerwca 2008
Opis składu gatunkowego roślin na poletkach
Kończymy zakładanie powierzchni i poletek badawczych. Tych ostatnich jest już 387 (po 9 na każdej powierzchni). Rozpoczęliśmy na poletkach badania florystyczne - opisujemy występowanie i pokrycie gatunków roślin naczyniowych.
5 czerwca 2008
Opis flory ORR
Przystąpiliśmy badań florystycznych regionu. Spisy gatunków roślin sporządzone zostaną dla kwadratów o boku 1 km. Odnotowaliśmy stanowisko ciekawej i dość rzadkiej paproci Ophioglossum vulgatum L.
19 maja 2008
Wyznaczanie powierzchni badawczych
Założyliśmy pierwsze powierzchnie i poletka badawcze w obrębie wytypowanych płatów muraw.
12 maja 2008
Rekonesans terenowy
Zaopatrzeni w zdjęcia lotnicze terenu wyruszyliśmy na pierwszy rekonesans zbiorowisk murawowych i leśnych. Planujemy kilka takich wyjazdów. Ich celem jest wytypowanie płatów roślinności, na których przeprowadzone będą szczegółowe badania.
9 kwietnia 2008
Rozpoczęcie projektu
Pierwsze prace polegały na przygotowaniu i wdrożeniu systemu zarządzania projektem oraz na zdobyciu dokumentacji kartograficznej Olkuskiego Regionu Rudnego.
